Autonomie
Autonomie is je gedragen, denken en voelen in reactie op de werkelijkheid in het hier-en-nu, in plaats vanuit scriptovertuigingen (Stewart 1996).
Kenmerken van autonomie
Berne (1967) beschreef autonomie aan de hand van de volgende drie kenmerken:
- Bewustzijn: het vermogen om jezelf, anderen en de wereld te ervaren zonder interpretaties.
- Spontaniteit: het vermogen uiting te geven aan gevoelens en gedachten passend in de realiteit van het hier en nu. Jezelf uiten zonder jezelf te censureren én tegelijkertijd selectie weten aan te brengen.
- Intimiteit: het vermogen om de relatie met de andere mens vorm te geven. In het directe contact kunnen benoemen wat je voelt en ervaart.
- Ken Mellor (2008) heeft daar nog een kenmerk aan toegevoegd: Integriteit: het vermogen om integer met de ander en de wereld om te gaan. En afgeleid hiervan:
- Zingeving: het vermogen om dat wat in je leven gebeurt een plek te geven, te kunnen accepteren en de pijn daarvan te nemen. Betekenis geven aan je ervaringen.